 Oldukça geniş kapsamlı bir derlem çalışmasının sonunda ortaya çıkan bu kitabın verilerini toplamak için alanda sürdürülen çalışmalar, Türk İşaret Dili (TİD)’nin, Sağır toplumu tarafından Türkiye’nin her bölgesinde ve yaşamın her alanında (tiyatro, spor, hukuk vd.) kullanılan ulusal bir işaret dili olduğunu bir kez daha kanıtlamış bulunmaktadır. Dünyadaki diğer işaret dilleri gibi başka herhangi bir sözlü dilden türememiş doğal dil olan TİD, hem Türkçe’den hem de diğer ülkelerde kullanılan işaret dillerinden farklı dilbilgisel kurallar içermesinin yanı sıra, sözlü dillerde var olan yerel ağız/lehçe farklılıklarını da içinde barındırmakta, ancak bu farklılıklar, dilbilgisel işleyişte değil sözcük düzeyinde kendini göstermektedir.
Türk İşaret Dili Dilbilgisi Kitabı alanda gerçekleştirilen veri toplama süreci ve konuların metinleştirilmesi dahil olmak üzere 6 ay gibi çok kısa bir sürede ortaya konmuştur. Bu 6 aylık süreçte, pilot çalışma gerçekleştirilmiş, proje ekibine hem teknik hem de dilbilimsel eğitimler verilmiş, alan çalışmasının planlaması yapılmış, ardından Türkiye’nin dört bir köşesinde toplam 26 İl’e gidilerek her İl’den anadili Türk İşaret Dili olan ortalama 4 sağırdan yarı yapılandırılmış yöntemle ve Türk İşaret Dili kullanılarak (toplam 113 sağırdan) veri toplanmıştır. Derlem büyüklüğü yaklaşık 800.000 sözcük olup 6.240 dakikalık kayıttan oluşmaktadır. Bu süreçte toplanan verilerin 4’te 1’i ElAN yazılımı ile çözümlenmiş, çözümleme belli bir düzeye ulaştıktan sonra kitabın yazımı gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda bir işaret dili dilbilgisi projesinin ve kitabının ne Türkiye’de ne de başka bir ülkede gerçekleştirilmemiş olmasından yola çıkarak elinizdeki kitabın bir ilk olma özelliği taşıdığını da söyleyebiliriz. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel müdürlüğü tarafından hazırlanmış ve 2015 yılı kamu yatırımı projesi kapsamında yürütülmekte olan bu projede, 4 danışman ve 3 araştırmacı- editörden oluşan akademik ekip, işaret dil(ler)i üzerine pek çok bilimsel çalışması bulunan dilbilim uzmanlarıdır. Teknik ekip ve alan sorumluları da, daha önce dilbilgisi çalışma deneyimleri olan toplam 8 sağır bireyden oluşmaktadır. Türkiye’nin her bir yanında araştırmamıza katılan sağır toplum bireylerinin destekleri olmadan böyle bir çalışmayı gerçekleştirmemiz kesinlikle olanaksızdı. Her birine ayrı ayrı çok teşekkür ederiz. Kitabı aşağıdaki adresten indirebilirsiniz: https://www.researchgate.net/publication/289532186_Turk_Isaret_Dili_Dilbilgisi_Kitabi |
|
|
Bu websitesi Engin Arık tarafından hazırlanmakta olup, 16 Haziran 2016'dan beri test yayınına başlamıştır. Websitesi içeriği atıf vermeden / referans göstermeden / kaynak belirtilmeden kullanılamaz.
e-posta: enginarik@enginarik.com
© Engin Arık, Ph.D.
